DONUK / DONMUŞ OMUZ SENDROMU NEDİR?

Donuk omuz (frozen shoulder) diğer ismiyle adheziv kapsülit, adından da anlaşılacağı gibi omuz hareketlerinin ciddi anlamda kısıtlandığı ve ağrının eşlik ettiği bir hastalıktır. Donuk omuz, eklemi çevreleyen yumuşak dokuların, özellikle de eklem kapsülünün kalınlaşıp sertleşmesi sonrası ortaya çıkar. Kalın ve kısalmış olan bu dokular omuz hareketlerini engeller.

Donuk Omuz belirtileri nelerdir?

Genellikle tek bir omuz tutulur ama hastaların üçte birinde tutulum iki taraflı olabilir. Hareketlerin kısıtlılığı donuk omuzun erken belirtisidir. Eğer elinizi başınızın üzerine, karşı omuzunuza ve sırtınıza götürmede zorluk çekiyorsanız omuz hareketleriniz kısıtlanmış demektir. Hareketler her yöne kısıtlıdır. Hasta saçını tarayamaz, elini sırtına değdiremez. Ayrıca özellikle geceleri artan şiddette omuz ve kol ağrıları vardır.

Donuk omuzun gelişimi yavaş seyirlidir, 3 evre halinde ve uzun sürede gelişir:

● Birinci evrede (erken dönem, yangı evresi):

Omuzda ağrı giderek artarken hareketler her yöne kısıtlanmaya başlar. Bu devre yaklaşık 1-3 ay kadar sürer.

● İkinci devre (yapışıklık dönemi, donma evresi ):

Bu dönemde ağrı giderek azalır ancak hareket kısıtlılığı belirgindir. Karşı kolla kıyaslandığında hareketler % 50 oranında azalmıştır. Bu dönem 4-6 ayda sonlanır.

● Üçüncü devre(Çözülme evresi):

Ağrı iyice azalır ve omuz hareketleri yavaş yavaş geri döner. Durum düzelmeye başlar. Ancak hasta omuzunu hiç hareket ettiremez.  İkinci yılın sonunda hastalığın çoğu bulgusu azalmıştır ancak hastaların yaklaşık beşte birinde hala rahatsız edici bir ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır. Bu devreden sonra omuz hareketlerinde kısmen iyileşme olur. Eğer iyi tedavi edilirse omuz hareket açıklığı hemen hemen eski haline gelir. Bazı hastalarda omuza hareket sağlamak için ameliyat gerekebilir.

Donuk Omuz tanısı nasıl konur?

Donuk omuz tanısı muayene ile konur. Hem hasta aktif olarak, hem de hekim tarafından pasif olarak omuz hareketleri kısıtlı olduğu görülür. Donuk omuz tanısı koymak için değil ama başka sorunları ayırt etmek için MR istenebilir.

Donuk Omuz nasıl tedavi edilir?

Donuk omuzda öncelikli tedavi cerrahi dışı yöntemlerdir. Tedavi ağrının giderilmesi ve hareketlerin yeniden kazandırılması esasına dayanır. Bunun için anti-enflamatuvar ağrı kesici ilaçlar ve eklem içi kortizon enjeksiyonları, ilk evrelerde yangıyı artırmayacak özenli germe egzersizleri ve buz uygulamaları yapılır. Donma evresine geçtikten sonra ve ağrı azaldığında, daha zorlayıcı egzersizlere geçilebilir. Yine ağrıyı gidermek için sinir blokları, radyofrekans ile ağrı duyusunu alan sinirin yakılması iyi sonuçlar verebilir.

Altı ay süreyle cerrahi dışı tedavilere cevap vermeyen hastalarda, genel anestezi altında manipülasyon yapılabilir. Manipülasyon sırasında tam kas gevşemesi sağlandıktan sonra doktor çeşitli manevralar ile kapsülü gevşetir omuz hareketlerini açar. Sonrasında yapılacak ciddi bir rehabilitasyon programı ile kazanılan omuz hareketleri korunur.

Manipulasyon ile omuz hareketleri kazanılamıyorsa, artroskopik ameliyatla kalınlaşmış ve hareketi engelleyen yumuşak dokular kesilerek gevşetilir. Donuk omuz cerrahisi sonrasında da rehabilitasyon mutlaka yapılmalıdır. Cerrahi sonrası bile% 5-10 oranında donuk omuz tekrarlayabilir.

Donuk Omuz tedavi edilmezse ne olur?

Donuk omuz şikayetleri başladıktan sonra hastalığı devam süresi hastadan hastaya değişir. Literatürde, tedavi edilmeyen vakalarda hastalığın 3-10 yıl devam ettiği görülmektedir. Bu uzun süreye rağmen pek çok hastada, omuz hareket yeteneğinin hemen hemen tümüyle geri gelmesi mümkündür. Fakat tedavi edilmeyen donuk omuz hastalarının bazılarında hareket kısıtlılığı ve sekel kalmaktadır.