Bel Kayması (Spondilolistezis)

Genellikle bel fıtığı ile karıştırılan bel kayması, bel çevresinde ve bacaklarda şiddetli ağrılara neden olur. Bel kayması, omurga kemiklerinin birbirleri üzerinde öne ya da arkaya doğru kaymış olmasıdır. Bu kayma olayı sonucunda, omurga yapısının içinden geçen omur iliği sıkışır ve her iki bacakta ağrı, uyuşukluk ve yanma gibi şikayetler meydana gelir.

 

Bel kayması, bel ağrısından yakınan insanların yaklaşık %5’inde görülen bir hastalıktır. Üstte kalan omur altta kalan omur üzerinden öne doğru kayar. Bunlardan en çok karşılaşılanları; yaşlılıkta görülen dejenerasyona bağlı kaymalar, ameliyat sonrası gelişen kaymalar ve çocukluk çağında omurlardaki doğumsal sorunlara bağlı gelişen kaymalardır. En çok L4 omurunun L5 omuru üzerinden öne doğru kayması görülür.

Bel Kayması Neden Olur?

 

Bel kayması; doğuştan veya sonradan oluşabilir. Her yaşta görülebilir. Yaşlanma ve yıpranmaya bağlı olarak 40 yaş üzerindeki bireylerde sık görülen bel kayması, çocuklarda düşme sonucunda da meydana gelebilir. Kazalar, tümörler, zor doğum ve sporcu yaralanmaları sonucunda bel kayması oluşabilir. Bunlara ek olarak; kemik erimesinin yanı sıra bel fıtığı problemi, uzun süre ayakta kalmak da bel kaymasını tetikleyen faktörler arasında yer alır. Nadiren de daha önceki bir bel cerrahisinin komplikasyonu olarak da bel kayması gelişebilir.

 

 

Bel Kayması Şikayetleri Nelerdir?

 

Bel kayması, sürekli devam eden bel ağrısı, bel ve bacaklarda tutukluk, bel bölgesinde hassasiyet, uyluk ve bacakta ağrı, bacak kaslarında gerginlik ve kasılma, yürürken aksama gibi şikayetlere yol açabilir. İlerlemiş bel kaymasında bacakta uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve reflekslerde azalma belirtileri ortaya çıkabilir. Genellikle bel fıtığı ile karıştırılan bel kayması hastanın yürüme mesafesinin kısalmasına ve yürürken sık sık durup dinlenerek ilerlemesine neden olur.

 

 

Bel Kayması Tanısı Nasıl Konur?

 

Şikayetlerin sorgulanması ve fizik tedavi tanıdaki ilk basamaktır. Teşhisi için genellikle normal bel filmleri yeterlidir. Röntgen filmi ile bel kemiğinde çatlak olup olmadığı anlaşılabilir. Daha detaylı inceleme için bilgisayarlı tomografi ya da emar (MR) görüntüleme yapılabilir. MR ile omurganın yapısı, eklemlerin ve sinirlerin durumu, sinir sıkışmaları incelenir. Böylece benzer şikayetlere yol açabilen tümör, enfeksiyon ya da bel kanal daralması gibi sorunlar olup olmadığı görülebilir.

Bel Kayması Tedavisi Nasıl Yapılır?

 

Bel kayması tedavisi kayma ve ağrının derecesine göre değişir. Şikayetlerin şiddetli olmadığı ve kaymanın ileri derecede olmadığı hastalarda ağrı kesici ilaçlar, fizik tedavi uygulamaları, kilo vererek bele düşen yükü azaltmak, bel ve karın kaslarını güçlendirmek gibi tedaviler denenmelidir. Ciddi bir ağrı veya sinir baskısı söz konusu olmayan bu dönemde hastanın istirahat etmesi oldukça önemlidir. Bel kayması tedavisi öncelikle beli zorlayan, omurga eklemlerinde kırık ya da çatlakların gelişmesine yol açan nedenlerin ortadan kaldırılması, beli zorlayıcı hareketlerin kısıtlanması ile başlar.

 

Ağrı ve diğer şikayetler ilaç tedavisi ve benzeri ilk basamak tedavileri ile kalıcı olarak giderilemez ise, omurga kemikleri arasında normalde bulunması gerekenden daha fazla hareketlilik saptanmış ise, omurilik ve sinirler üzerinde baskıya bağlı geçmeyen ağrı veya kas gücü kaybı sözkonusu ise bel kayması ameliyatı yapılmalıdır.

 

Bel kaymasının cerrahi tedavisinde kayma bölgesindeki sinirler serbestleştirilir ve omurlar vida ve metal çubuklarla birbirine sabitlenerek kaymanın ilerlemesi önlenir.